Ο υπέρμετρος εγωισμός είναι εχθρός της ηγεσίας
Αρκετό μελάνι έχει χυθεί για τον καθοριστικό ρόλο της ηγεσίας στις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, έτσι λοιπόν δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο, το πρόσφατο άρθρο του Harvard Business Review, που εξηγεί εμπεριστατωμένα, τον τρόπο με τον οποίο ο υπέρμετρος εγωισμός και η αλαζονεία αποτελούν τροχοπέδη στην άσκηση αποτελεσματικής ηγεσίας.
Η ανάλυση ξεκινά με ένα πραγματικό παράδειγμα. Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Carlsberg (της γνωστής δανέζικης ζυθοποιίας), Cees ‘t Hart, τις πρώτες ημέρες στην εταιρεία, παρέλαβε από τη γραμματέα του μια ειδική κάρτα. Η κάρτα αυτή επέτρεπε στο ασανσέρ του πολυώροφου κτιρίου, να τον οδηγεί απευθείας στο διευθυντικό του γραφείο, στον 20ο όροφο, απ’ όπου μπορούσε να έχει μια καταπληκτική θέα της Κοπεγχάγης.
Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων μηνών, όπου προσπαθούσε να εγκλιματιστεί στη νέα του θέση, συνειδητοποίησε ότι έβλεπε ελάχιστους ανθρώπους μέσα στη μέρα. Καθώς το ασανσέρ δε σταματούσε στους υπόλοιπους ορόφους και στο δικό του επίπεδο εργάζονταν λίγοι executives, η επικοινωνία με τους υπόλοιπους εργαζόμενους ήταν ελάχιστη. Για το λόγο αυτό λοιπόν, ο Cess αποφάσισε να εγκαταλείψει το επιβλητικό του γραφείο και να μετακινηθεί σε έναν ανοιχτό χώρο, σε χαμηλότερο όροφο.
Αιτιολογώντας αυτή του την επιλογή δήλωσε: «εάν δε συναντώ τους εργαζόμενους, δε μπορώ να ξέρω τι σκέφτονται. Και αν δε πιάνω τον παλμό της επιχείρησης, δε μπορώ να ηγηθώ αποτελεσματικά».
Αυτή η ιστορία είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, του πως ένα ηγέτης μπορεί να αποφύγει την απομόνωση, που φέρνει η αναρρίχηση σε υψηλότερες θέσεις. Εν συντομία, όσο υψηλότερα στην ιεραρχία ανεβαίνει ένας ηγέτης, τόσο πιο πιθανό είναι να φουσκώνει ο εγωισμός του. Και όσο μεγαλύτερο το εγώ του, αυξάνει ο κίνδυνος να απομονώνεται στη γυάλα του, χάνοντας την επαφή με τους εργαζόμενους, την κουλτούρα της εταιρείας και τελικά με τους πελάτες. Ας δούμε όμως το γιατί…
Καθώς ανεβαίνουμε την ιεραρχία, αποκτούμε μεγαλύτερη δύναμη, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι τριγύρω μας να θέλουν να μας ευχαριστήσουν, με το να μας ακούν πιο προσεκτικά, να συμφωνούν πολλές φορές μαζί μας και να διασκεδάζουν με τα αστεία μας. Όλα αυτά φυσικά θρέφουν διαρκώς τον εγωισμό μας.
Ένας υπέρμετρος εγωισμός όμως, συνήθως συνοδεύεται από δίψα για πλούτο, φήμη και επιρροή και μπορεί να στρεβλώσει την οπτική μας ή να επηρεάσει τις αξίες μας και γι’ αυτό η διαχείρισή του θα πρέπει να είναι από τις σημαντικότερες προτεραιότητες ενός ηγέτη. Αν πιαστούμε στα δίχτυα του είναι πολύ πιθανόν να χάσουμε τον έλεγχο. Είμαστε επιρρεπείς στη χειραγώγηση, περιορίζονται οι ορίζοντες της σκέψης μας και διαφθείρεται η συμπεριφορά μας, με αποτέλεσμα να δρούμε ενάντια στις αξίες μας.
Το εγώ μας μετατρέπεται σε έναν μεγάλο στόχο που μας ακολουθεί. Και όπως είναι φυσικό όσο πιο μεγάλος είναι ένας στόχος, τόσο πιο εκτεθειμένος βρίσκεται στις επιθέσεις. Έτσι λοιπόν και ο εγωιστής μπορεί πολύ πιο εύκολα να πέσει θύμα εκμετάλλευσης. Προσπαθώντας συνεχώς να είναι στο επίκεντρο και διψώντας για αναγνώριση και επιβράβευση γίνεται εύκολα προβλέψιμος και διαχειρίσιμος, με κίνδυνο να παίρνει αποφάσεις πραγματικά επιβλαβείς και επικίνδυνες για τους ανθρώπους, την εταιρεία ακόμα και για τον ίδιο.
Επιπλέον ένα φουσκωμένο εγώ διαφθείρει και τη συμπεριφορά. Όταν πιστεύουμε ότι είμαστε οι αποκλειστικοί αρχιτέκτονες της επιτυχίας μας, τείνουμε να είμαστε αγενείς, επιθετικοί και να υποτιμούμε τους άλλους. Ειδικά σε επαγγελματικές δυσκολίες ή αποτυχίες, ο υπέρμετρος εγωισμός μας εμποδίζει να μάθουμε από τα λάθη μας και υψώνει τοίχο άμυνας που καθιστά αδύνατη μια τέτοια διαδικασία.
Τέλος ο εγωισμός περιορίζει την οπτική μας. Αναζητώντας διαρκώς πληροφορίες που επιβεβαιώνουν τα πιστεύω μας οδηγούμαστε σε θέσφατα και προκαταλήψεις. Κλινόμαστε στο μικρόκοσμό μας, όπου ακούμε και βλέπουμε ότι μας συμφέρει. Απομακρυνόμαστε από την πραγματικότητα, χάνουμε την επαφή με τους ανθρώπους που καλούμαστε να καθοδηγήσουμε και τελικά με τους πελάτες μας.
Για να αποφύγουμε μια τέτοια κατάσταση απαιτείται ανιδιοτέλεια, σκέψη, διαλογισμός και πείσμα. Σκεφτείτε τα πλεονεκτήματα και τα προνόμια που σας προσφέρει ο ρόλος σας. Μερικά από αυτά όμως τρέφουν τελικά τον εγωισμό σας. Δοκιμάστε να εγκαταλείψετε κάποια, όπως έκανε ο Cees ‘t Hart.
Υποστηρίξτε, αναπτύξτε και εργαστείτε με τα άτομα που δε θρέφουν το εγώ σας. Προσλάβετε έξυπνους ανθρώπους που έχουν αυτοπεποίθηση και μπορούν να πουν την άποψή τους.
Η ταπεινότητα και η ευγνωμοσύνη θρέφουν την ανιδιοτέλεια. Αφιερώστε κάθε μέρα χρόνο για να σκεφτείτε όλους αυτούς που συνέβαλαν στο να είναι η μέρα σας επιτυχημένη. Έτσι θα συνειδητοποιήσετε ότι η επιτυχία είναι μια συλλογική προσπάθεια. Ολοκληρώστε αυτή τη σκέψη με το να ευχαριστήσετε την ομάδα σας και τους ανθρώπους σας.
Η εμπνευσμένη ηγεσία θρέφεται με την προσφορά, ενώ ο εγωισμός με το προσωπικό κέρδος!
